Wczoraj, w trakcie drugiego dnia obchodów 80. rocznicy likwidacji getta w Żabnie w ramach Aktion Reinhardt, odbyła się uroczystość odsłonięcia macewy pamięci poświęconej żydowskim mieszkańcom Żabna, którzy zostali wywiezieni do obozu zagłady w Bełżcu.

Getto w Żabnie Niemcy utworzyli na początku maja 1942 r. Znajdowało się ono we wschodniej części Rynku przy ul. Tarnowskiej. Zajmowało pięć mieszkań i kilka szop otoczonych drutem kolczastym. Niemcy stłoczyli w nim około 700 żydowskich mieszkańców Żabna i okolic. Tragiczne warunki bytowe wraz z chronicznym niedożywieniem skutkowały rozprzestrzenianiem się chorób zakaźnych i dużą śmiertelnością.

80 lat temu, w połowie września 1942 r. Niemcy przeprowadzili akcję likwidacyjną getta w Żabnie, część z osób rozstrzelali na terenie miasta. Większość jednak ludności żydowskiej została w wagonach przewieziona do obozu śmierci w Bełżcu i tam zgładzona.

Na odsłanianej macewie pamięci usytułowanej na skrzyżowaniu ul. 3 Maja i ul. Tarnowskiej w Żabnie, umieszczony został fragment wiersza ks. Janusza St. Pasierba „Obudź się harfo” oraz napis: ”Pamięci żydowskich mieszkańców Żabna i okolic, obywateli Rzeczypospolitej Polskiej wywiezionych w 1942 roku do obozu zagłady w Bełżcu oraz zamordowanych przez Niemców na terenie miasta w 80 rocznicę likwidacji getta Mieszkańcy Miasta i Gminy Żabno. 2022.”

Uroczystego odsłonięcia macewy pamięci dokonali w imieniu organizatora – gminy Żabno -burmistrz Żabna Marta Herduś, wójt gminy Bełżec Andrzej Adamek, zastępca dyrektora IPN Oddziału w Krakowie  Michał Wenklar, wiceprzewodniczący Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Krakowie Tadeusz Jakubowicz oraz Przewodniczący Rady Miejskiej w Żabnie Andrzej Głód.

Podczas uroczystości zebrani byli mieszkańcy gminy Żabno, a także zaproszeni goście, wśród których znaleźli się: starosta tarnowski Roman Łucarz, starosta dąbrowski Lesław Wieczorek, wicestarosta dąbrowski Krzysztof Bryk, Dawid Chrobak burmistrz Zakliczyna, Anna Brożek z krakowskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej, Przewodnicząca Rady Miejskiej w Bełżcu Grażyna Komandowska, zastępca burmistrza Żabna Piotr Broda, Komendant Policji w Żabnie Dominik Rzepecki, Radni Rady Miejskiej w Żabnie: Sławomir Kurzydym, Maciej Domański, Paweł Wójcik, Magdalena Kotapka reprezentująca Senatora RP Kazimierza Wiatra.

Zebrani pod macewą pamięci złożyli wiązanki kwiatów, a także zapalili znicze pamięci. Uroczystości towarzyszyła wystawa Instytutu Pamięci Narodowej „Akcja Reinhardt 1942 – 1943”.

Druga część wczorajszych obchodów odbyła na scenie Gminnego Centrum Kultury w Żabnie, gdzie odbył się koncert muzyki żydowskiej i klezmerskiej w wykonaniu zespołu Klezmorim Trio. Muzycy, zainspirowani aszkenazyjską kulturą galicyjskiej diaspory, przenieśli publiczność do świata dźwięków przedwojennych sztetli. Tuż po koncercie w Galerii Rozmaitości otwarto wystawę „Jorcajt” Marcina Głuszka, poświęcona uroczystościom jorcajtu (rocznicy śmierci) cadyków, odbywającym się co roku w ośrodkach chasydyzmu: Bobowej, Lelowie, Leżajsku, Dynowie czy Radomsku, a nawet w Żabnie.

Dziękujemy serdecznie za uczestnictwo w obchodach wszystkim gościom, delegacji z Bełżca, harcerzom z V Tarnowskiej Drużyny Harcerskiej oraz mieszkańcom naszej gminy.